¹ İmanı güçlü olan bizler, kendimizi hoşnut etmeye değil, güçsüzlerin zayıflıklarını yüklenmeye borçluyuz. ² Her birimiz komşusunu ruhça geliştirmek için komşusunun iyiliğini gözeterek onu hoşnut etsin. ³ Çünkü Mesih bile kendini hoşnut etmeye çalışmadı. Yazılmış olduğu gibi: “Sana edilen hakaretlere ben uğradım.” ⁴ Önceden ne yazıldıysa, bize öğretmek için, sabırla ve Kutsal Yazılar'ın verdiği cesaretle umudumuz olsun diye yazıldı. ⁵ Sabır ve cesaret kaynağı olan Tanrı'nın, sizleri Mesih İsa'nın isteğine uygun olarak aynı düşüncede birleştirmesini dilerim. ⁶ Öyle ki, Rabbimiz İsa Mesih'in Tanrısı'nı ve Babası'nı birlik içinde hep bir ağızdan yüceltesiniz.

⁷ Bu nedenle, Mesih sizi kabul ettiği gibi, Tanrı'nın yüceliği için birbirinizi kabul edin. ^8-9 Çünkü diyorum ki Mesih, Tanrı'nın güvenilir olduğunu göstermek için Yahudiler'in hizmetkârı oldu. Öyle ki, atalarımıza verilen sözler doğrulansın ve öteki uluslar merhameti için Tanrı'yı yüceltsin. Yazılmış olduğu gibi:

“Bunun için uluslar arasında sana şükredeceğim,

Adını ilahilerle öveceğim.”

“Ey uluslar, O'nun halkıyla birlikte sevinin!”

Ve, “Ey bütün uluslar, Rab'be övgüler sunun!

Ey bütün halklar, O'nu yüceltin!”

“İşay'ın Kökü ortaya çıkacak,

Uluslara egemen olmak üzere yükselecek.

Uluslar O'na umut bağlayacak.”

¹³ Umut kaynağı olan Tanrı, Kutsal Ruh'un gücüyle umutla dolup taşmanız için iman yaşamınızda sizleri tam bir sevinç ve esenlikle doldursun.

¹⁴ Size gelince, kardeşlerim, iyilikle dolu, her bilgiyle donanmış olduğunuzdan ben eminim. Ayrıca, birbirinize öğüt verebilecek durumdasınız. ¹⁵ Yine de Tanrı'nın bana bağışladığı lütufla bazı noktaları yeniden anımsatmak için size yazma cesaretini gösterdim. ¹⁶ Ben Tanrı'nın lütfuyla uluslar yararına Mesih İsa'nın hizmetkârı oldum. Tanrı'nın Müjdesi'ni bir kâhin olarak yaymaktayım. Öyle ki uluslar, Kutsal Ruh'la kutsal kılınarak Tanrı'yı hoşnut eden bir sunu olsun.

¹⁷ Bunun için Mesih İsa'ya ait biri olarak Tanrı'ya verdiğim hizmetle övünebilirim. ^18-19 Ulusların söz dinlemesi için Mesih'in benim aracılığımla, sözle ve eylemle, mucizeler ve harikalar yaratan güçle, Kutsal Ruh'un gücüyle yaptıklarından başka şeyden söz etmeye cesaret edemem. Yeruşalim'den başlayıp İllirikum bölgesine kadar dolaşarak Mesih'in Müjdesi'ni eksiksiz duyurdum. ²⁰ Bir başkasının attığı temel üzerine inşa etmemek için Müjde'yi Mesih'in adının duyulmadığı yerlerde yaymayı amaç edindim. ²¹ Yazılmış olduğu gibi:

“O'ndan habersiz olanlar görecekler.

Duymamış olanlar anlayacaklar.”

²² İşte bu yüzden yanınıza gelmem kaç kez engellendi. ^23-24 Şimdiyse bu yörelerde artık yapacağım bir şey kalmadığından, yıllardır da yanınıza gelmeyi arzuladığımdan, İspanya'ya giderken size uğrarım. Yol üzerinde sizi görüp bir süre arkadaşlığınıza doyduktan sonra beni oraya uğurlayacağınızı umarım. ²⁵ Ama şimdi kutsallara bir hizmet için Yeruşalim'e gidiyorum. ²⁶ Çünkü Makedonya ve Ahaya'da bulunanlar, Yeruşalim'deki kutsallar arasında yoksul olanlar için yardım toplamayı uygun gördüler. ²⁷ Evet, uygun gördüler. Gerçekte onlara yardım borçlular. Uluslar, onların ruhsal bereketlerine ortak olduklarına göre, maddesel bereketlerle onlara hizmet etmeye borçlular. ²⁸ Bu işi bitirip sağlanan yardımı onlara ulaştırdıktan sonra^[a] size uğrayacağım, sonra da İspanya'ya gideceğim. ²⁹ Yanınıza geldiğimde, Mesih'in bereketinin doluluğuyla geleceğimi biliyorum.

³⁰ Kardeşler, Rabbimiz İsa Mesih ve Ruh'un sevgisi adına size yalvarıyorum, benim için Tanrı'ya dua ederek uğraşıma katılın. ³¹ Yahudiye'deki imansızlardan kurtulmam için ve Yeruşalim'e olan hizmetimin kutsallarca kabul edilmesi için dua edin. ³² Öyle ki, Tanrı'nın isteğiyle sevinçle yanınıza gelip sizlerle gönlümü ferahlatayım. ³³ Esenlik veren Tanrı hepinizle birlikte olsun! Amin.

¹ İsa yine havraya girdi. Orada eli sakat bir adam vardı. ² Bazıları İsa'yı suçlamak amacıyla, Şabat Günü hastayı iyileştirecek mi diye O'nu gözlüyorlardı. ³ İsa, eli sakat adama, “Kalk, öne çık!” dedi. ⁴ Sonra havradakilere, “Kutsal Yasa'ya göre Şabat Günü iyilik yapmak mı doğru, kötülük yapmak mı? Can kurtarmak mı doğru, can almak mı?” diye sordu. Onlardan ses çıkmadı.

⁵ İsa, çevresindekilere öfkeyle baktı. Yüreklerinin duygusuzluğu O'nu kederlendirmişti. Adama, “Elini uzat!” dedi. Adam elini uzattı, eli yine sapasağlam oluverdi.

⁶ Bunun üzerine Ferisiler dışarı çıktılar, İsa'yı yok etmek için Hirodes yanlılarıyla hemen görüşmeye başladılar.

^7-8 İsa, öğrencileriyle birlikte göl kıyısına çekildi. Celile'den büyük bir kalabalık O'nun ardından geldi. Ayrıca, bütün yaptıklarını duyan büyük kalabalıklar Yahudiye'den, Yeruşalim'den, İdumeya'dan, Şeria Irmağı'nın karşı yakasından, Sur ve Sayda bölgelerinden kendisine akın etti. ⁹ İsa, kalabalığın arasında sıkışıp kalmamak için öğrencilerine bir kayık hazır bulundurmalarını söyledi. ¹⁰ Birçoklarını iyileştirmiş olduğundan, çeşitli hastalıklara yakalananlar O'na dokunmak için üzerine üşüşüyordu. ¹¹ Kötü ruhlar O'nu görünce ayaklarına kapanıyor, “Sen Tanrı'nın Oğlu'sun!” diye bağırıyorlardı. ¹² Ama İsa, kim olduğunu açıklamamaları için onları sıkı sıkıya uyardı.

¹³ İsa, dağa çıkarak istediği kişileri yanına çağırdı. Onlar da yanına gittiler. ^14-19 İsa bunlardan on iki kişiyi yanında bulundurmak, Tanrı sözünü duyurmaya göndermek ve cinleri kovmaya yetkili kılmak üzere seçti. Seçtiği bu on iki kişi şunlardır: Petrus adını verdiği Simun, Beni-Regeş, yani Gökgürültüsü Oğulları adını verdiği Zebedi'nin oğulları Yakup ve Yuhanna, Andreas, Filipus, Bartalmay, Matta, Tomas, Alfay oğlu Yakup, Taday, Yurtsever Simun ve İsa'ya ihanet eden Yahuda İskariot.

²⁰ İsa bundan sonra eve gitti. Yine öyle büyük bir kalabalık toplandı ki, İsa'yla öğrencileri yemek bile yiyemediler. ²¹ Yakınları bunu duyunca, “Aklını kaçırmış” diyerek O'nu almaya geldiler.

²² Yeruşalim'den gelen din bilginleri ise, “Baalzevul O'nun içine girmiş” ve “Cinleri, cinlerin önderinin gücüyle kovuyor” diyorlardı.

²³ Bunun üzerine İsa din bilginlerini yanına çağırıp onlara benzetmelerle seslendi. “Şeytan, Şeytan'ı nasıl kovabilir?” dedi. ²⁴ “Bir ülke kendi içinde bölünmüşse, ayakta kalamaz. ²⁵ Bir ev kendi içinde bölünmüşse, ayakta kalamaz. ²⁶ Şeytan da kendine karşı gelip kendi içinde bölünmüşse, artık ayakta kalamaz; sonu gelmiş demektir. ²⁷ Hiç kimse güçlü adamın evine girip malını çalamaz. Ancak onu bağladıktan sonra evini soyabilir. ^28-29 Size doğrusunu söyleyeyim, insanların işlediği her günah, ettiği her küfür bağışlanacak, ama Kutsal Ruh'a küfreden asla bağışlanmayacak. Bunu yapan, asla silinmeyecek bir günah işlemiş olur.”

³⁰ İsa bu sözleri, “O'nda kötü ruh var” dedikleri için söyledi.

³¹ Daha sonra İsa'nın annesiyle kardeşleri geldi. Dışarıda durdular, haber gönderip O'nu çağırdılar. ³² İsa'nın çevresinde oturan kalabalıktan bazıları, “Bak” dediler, “Annenle kardeşlerin dışarıda, seni istiyorlar.”

³³ İsa buna karşılık onlara, “Kimdir annem ve kardeşlerim?” dedi. ³⁴ Sonra çevresinde oturanlara bakıp şöyle dedi: “İşte annem, işte kardeşlerim! ³⁵ Tanrı'nın isteğini kim yerine getirirse, kardeşim, kızkardeşim ve annem odur.”

¹ RAB Musa'ya şöyle dedi: ² “İsrail halkına de ki, ‘Kutsal toplantılar olarak ilan edeceğiniz bayramlarım, RAB'bin bayramları şunlardır:’ ”

³ “ ‘Altı gün çalışacaksınız. Ama yedinci gün olan Şabat dinlenme ve kutsal toplantı günüdür. Hiçbir iş yapmayacaksınız. Yaşadığınız her yerde Şabat'ı RAB'be ayıracaksınız.’ ”

⁴ “ ‘Belirli zamanlarda kutsal toplantılar olarak ilan edeceğiniz RAB'bin bayramları şunlardır: ⁵ Birinci ayın on dördüncü günü akşamüstü RAB'bin Fısıh Bayramı başlar. ⁶ On beşinci gün RAB'bin Mayasız Ekmek Bayramı'dır. Yedi gün mayasız ekmek yiyeceksiniz. ⁷ İlk gün kutsal toplantı düzenleyecek, gündelik işlerinizi yapmayacaksınız. ⁸ Yedi gün RAB için yakılan sunu sunacaksınız. Yedinci gün kutsal toplantı düzenleyecek, gündelik işlerinizi yapmayacaksınız.’ ”

⁹ RAB Musa'ya şöyle dedi: ¹⁰ “İsrail halkına de ki, ‘Size vereceğim ülkeye girip ürününü biçtiğiniz zaman, ilk yetişen ürününüzden bir demet kâhine götüreceksiniz. ¹¹ Kabul edilmeniz için, kâhin demeti RAB'bin huzurunda sallayacak. Demet Şabat'tan sonraki gün sallanacak. ¹² Demetin sallandığı gün, yakmalık sunu olarak RAB'be bir yaşında kusursuz bir erkek kuzu sunacaksınız. ¹³ Kuzuyla birlikte tahıl sunusu olarak yağla yoğrulmuş bir efa ince unun onda ikisi^[b] sunulacak. RAB için yakılan sunu ve O'nu hoşnut eden koku olacak bu. Yakmalık sunuyla birlikte dökmelik sunu olarak bir hin şarabın dörtte birini^[c] sunacaksınız. ¹⁴ Tanrınız'a bu sunuyu getireceğiniz güne kadar ekmek, kavrulmuş buğday, taze başak yemeyeceksiniz. Yaşadığınız her yerde kuşaklar boyunca sürekli bir yasa olacak bu.’ ”

¹⁵ “ ‘Şabat'tan sonraki gün sallamalık demeti götürdüğünüz günden başlayarak tam yedi hafta sayın. ¹⁶ Yedinci Şabat'tan sonraki güne kadar elli gün sayın: O gün RAB'be yeni tahıl sunusu sunacaksınız. ¹⁷ Yaşadığınız yerden RAB'be sallamalık sunu olarak iki ekmek getirin. Ekmekler ilk ürünlerden, onda iki efa^[ç] ince undan yapılacak. Mayayla pişirilip RAB'be öyle sunulacak. ¹⁸ Ekmekle birlikte yakmalık sunu olarak RAB'be bir yaşında kusursuz yedi kuzu, bir boğa ve iki koç sunacaksınız. Tahıl sunusu ve dökmelik sunuyla sunulan bu sunu, yakılan sunu ve RAB'bi hoşnut eden kokudur. ¹⁹ Günah sunusu olarak bir teke, esenlik kurbanı olarak bir yaşında iki kuzu sunacaksınız. ²⁰ Kâhin iki kuzuyu ilk üründen yapılmış ekmekle birlikte sallamalık sunu olarak RAB'bin huzurunda sallayacak. RAB için kutsal olan bu sunular kâhinindir. ²¹ O gün kutsal toplantı ilan edecek ve gündelik işlerinizi yapmayacaksınız. Yaşadığınız her yerde kuşaklar boyunca sürekli bir yasa olacak bu.

²² “ ‘Ülkenizdeki ekinleri biçerken tarlalarınızı sınırlarına kadar biçmeyin. Artakalan başakları toplamayın. Onları yoksullara ve yabancılara bırakacaksınız. Tanrınız RAB benim.’ ”

²³ RAB Musa'ya şöyle dedi: ²⁴ “İsrail halkına de ki, ‘Yedinci ayın birinci günü dinlenme günüdür, boru çalınarak anma ve kutsal toplantı günü olacaktır. ²⁵ O gün gündelik işlerinizi yapmayacak, RAB için yakılan sunu sunacaksınız.’ ”

²⁶ RAB Musa'ya şöyle dedi: ²⁷ “Yedinci ayın onuncu günü günahların bağışlanma günüdür. Kutsal bir toplantı düzenleyeceksiniz. İsteklerinizi denetleyecek, RAB için yakılan sunu sunacaksınız. ²⁸ O gün hiç iş yapmayacaksınız. Çünkü Tanrınız RAB'bin huzurunda günahlarınızı bağışlatacağınız bağışlanma günüdür. ²⁹ O gün isteklerini denetlemeyen herkes halkın arasından atılacaktır. ³⁰ O gün herhangi bir iş yapanı halkın arasından yok edeceğim. ³¹ Hiç iş yapmayacaksınız. Yaşadığınız her yerde kuşaklar boyunca sürekli yasa olacak bu. ³² O gün sizin için Şabat, dinlenme günü olacak. İsteklerinizi denetleyeceksiniz. Ayın dokuzuncu günü, akşamdan ertesi akşama kadar Şabat'ı kutlayacaksınız.”

³³ RAB Musa'ya şöyle dedi: ³⁴ “İsrail halkına de ki, ‘Yedinci ayın on beşinci günü Çardak Bayramı başlar. Bu bayramı RAB'bin onuruna yedi gün kutlayacaksınız. ³⁵ İlk gün kutsal bir toplantı düzenleyecek, gündelik işlerinizi yapmayacaksınız. ³⁶ Yedi gün RAB için yakılan sunu sunacaksınız. Sekizinci gün kutsal bir toplantı düzenlemeli, RAB için yakılan sunu sunmalısınız. Bu bayramın son toplantısıdır. Gündelik işlerinizi yapmayacaksınız.

³⁷ –“ ‘Kutsal toplantılar olarak ilan edeceğiniz RAB'bin bayramları bunlardır. Bayramlarda RAB için yakılan sunuyu, yakmalık sunuyu, tahıl sunusunu, kurbanı, dökmelik sunuları günün gereğine uygun biçimde sunacaksınız. ³⁸ Bunlar RAB'bin kutlamanızı istediği Şabat günlerinin, RAB'be sunduğunuz armağanların, bütün dilek adaklarının ve gönülden verilen sunuların dışındadır.–

³⁹ “ ‘Yedinci ayın on beşinci günü, topraklarınızın ürünlerini devşirdiğiniz zaman RAB için yedi gün bayram yapacaksınız. Birinci ve sekizinci gün dinlenme günleri olacak. ⁴⁰ İlk gün meyve ağaçlarının güzel meyvelerini, hurma dallarını, sık yapraklı ağaç dallarını, vadi kavaklarını toplayıp Tanrınız RAB'bin önünde yedi gün şenlik yapacaksınız. ⁴¹ Bunu her yıl yedi gün RAB'bin bayramı olarak kutlayacaksınız. Kuşaklar boyunca sürekli bir yasa olacak bu. Bayramı yedinci ay kutlayacaksınız. ⁴² Yedi gün çardaklarda kalacaksınız. Bütün yerli İsrailliler çardaklarda yaşayacak. ⁴³ Öyle ki, gelecek kuşaklar İsrail halkını Mısır'dan çıkardığım zaman çardaklarda barındırdığımı bilsinler. Tanrınız RAB benim.’ ”

⁴⁴ Böylece Musa İsrail halkına RAB'bin bayramlarını bildirdi.

¹⁴ Ruh, Tanrı'nın yüceliğinin övülmesi için Tanrı'ya ait olanların kurtuluşuna dek mirasımızın güvencesidir.

¹ RAB Musa'ya şöyle dedi: ² “İsrail halkına de ki, ‘Tanrınız RAB benim. ³ Mısır'da bir süre yaşadınız; onların törelerine göre yaşamayacaksınız. Sizleri Kenan ülkesine götürüyorum. Onlar gibi de yaşamayacaksınız. Onların kurallarına uymayacaksınız. ⁴ Benim kurallarımı yerine getirecek, ilkelerime göre yaşayacaksınız. Tanrınız RAB benim. ⁵ Kurallarıma, ilkelerime sarılın. Çünkü onları yerine getiren onlar sayesinde yaşayacaktır. RAB benim.

¹ RAB Musa'ya şöyle dedi: ² “İsrail topluluğuna de ki, ‘Kutsal olun, çünkü ben Tanrınız RAB kutsalım.

³ “ ‘Herkes annesine babasına saygı göstersin. Şabat günlerimi tutun. Tanrınız RAB benim.

⁴ “ ‘Putlara tapmayın. Kendinize dökme ilahlar yapmayın. Tanrınız RAB benim.

⁵ “ ‘RAB için esenlik kurbanı keseceğiniz zaman kabul edilecek biçimde^[d] kesin. ⁶ Kurban eti, kestiğiniz gün ya da ertesi gün yenecek. Üçüncü güne kalan et yakılacak. ⁷ Üçüncü gün yenirse iğrenç sayılır. Kabul olmayacaktır. ⁸ Onu yiyen suçunun cezasını çekecektir. Çünkü RAB'bin gözünde kutsal olanı bayağılaştırmıştır. Halkın arasından atılacaktır.

⁹ “ ‘Ülkenizdeki ekinleri biçerken tarlanızı sınırlarına kadar biçmeyeceksiniz. Artakalan başakları toplamayacaksınız. ¹⁰ Bağbozumunda bağınızı tümüyle devşirmeyecek, yere düşen üzümleri toplamayacaksınız. Onları yoksullara ve yabancılara bırakacaksınız. Tanrınız RAB benim.

¹¹ “ ‘Çalmayacaksınız. Hile yapmayacaksınız. Birbirinize yalan söylemeyeceksiniz. ¹² Benim adımla yalan yere ant içmeyeceksiniz. Tanrınız'ın adını aşağılamış olursunuz. RAB benim.

¹³ “ ‘Komşuna haksızlık etmeyecek, onu soymayacaksın. İşçinin alacağını sabaha bırakmayacaksın. ¹⁴ Sağıra lanet etmeyecek, körün önüne engel koymayacaksın. Tanrın'dan korkacaksın. RAB benim.

¹⁵ “ ‘Yargılarken haksızlık yapmayacaksın. Yoksula ayrıcalık göstermeyecek, güçlüyü kayırmayacaksın. Komşunu adaletle yargılayacaksın. ¹⁶ Halkının arasında onu bunu çekiştirerek dolaşmayacaksın. Komşunun canına zarar vermeyeceksin. RAB benim.

¹⁷ “ ‘Kardeşine yüreğinde nefret beslemeyeceksin. Komşun günah işlerse onu uyaracaksın. Yoksa sen de günah işlemiş olursun. ¹⁸ Öç almayacaksın. Halkından birine kin beslemeyeceksin. Komşunu kendin gibi seveceksin. RAB benim.

¹⁹ “ ‘Kurallarımı uygulayın. Farklı cinsten iki hayvanı çiftleştirme. Tarlana iki çeşit tohum ekme. Üzerine iki tür iplikle dokunmuş giysi giyme.

²⁰ “ ‘Bir adam bir cariyeyle yatarsa, eğer kadın nişanlı, bedeli ödenmemiş ya da azat edilmemişse, ikisi de cezalandırılacak ama öldürülmeyecek. Çünkü kadın özgür değildir. ²¹ Adam RAB'be, Buluşma Çadırı'nın giriş bölümüne, suç sunusu olarak bir koç getirecek. ²² Kâhin bu koçla adamın işlediği günahı RAB'bin önünde bağışlatacak ve adam bağışlanacak.

²³ “ ‘Kenan ülkesine girdiğinizde bir meyve ağacı dikerseniz, ilk üç yıl meyvesini kirli ve yasak sayın, yemeyin. ²⁴ Dördüncü yıl ağacın bütün meyvesi şükran sunusu olarak RAB için kutsal sayılacak. ²⁵ Beşinci yıl ağacın meyvesini yiyebilirsiniz. Böylece ağaç daha bol ürün verir. Tanrınız RAB benim.

²⁶ “ ‘Kanlı et yemeyeceksiniz. Kehanette bulunmayacak, falcılık yapmayacaksınız. ²⁷ Başınızın yan tarafındaki saçları kesmeyecek, sakalınızın kenarlarına dokunmayacaksınız. ²⁸ Ölüler için bedeninizi yaralamayacak, dövme yaptırmayacaksınız. RAB benim.

²⁹ “ ‘Kızını fahişeliğe sürükleyip rezil etme. Yoksa fahişelik yayılır ve ülke ahlaksızlıkla dolup taşar. ³⁰ Şabat günlerimi tutacaksınız. Tapınağıma saygı göstereceksiniz. RAB benim.

³¹ “ ‘Cincilere, ruh çağıranlara yönelmeyin. Onlara danışmayın, kirlenirsiniz. Tanrınız RAB benim.

³² “ ‘Ak saçlı insanların önünde ayağa kalkacak, yaşlılara saygı göstereceksin. Tanrın'dan korkacaksın. RAB benim.

³³ “ ‘Ülkenizde sizinle birlikte yaşayan bir yabancıya kötü davranmayın. ³⁴ Ona sizden biriymiş gibi davranacak ve onu kendiniz kadar seveceksiniz. Çünkü siz de Mısır'da yabancıydınız. Tanrınız RAB benim.

³⁵ “ ‘Yargılarken, uzunluk ve sıvı ölçerken, ağırlık tartarken haksızlık yapmayın. ³⁶ Doğru terazi, ağırlık taşı, efa ve hin kullanın. Mısır'dan sizi çıkaran Tanrınız RAB benim. ³⁷ Kurallarımın, ilkelerimin tümüne uyacak ve onları yerine getireceksiniz. RAB benim.’ ”

¹ Böylece imanla aklandığımıza göre, Rabbimiz İsa Mesih sayesinde Tanrı'yla barışmış oluyoruz. ² İçinde bulunduğumuz bu lütfa Mesih aracılığıyla, imanla kavuştuk ve Tanrı'nın yüceliğine erişmek umuduyla övünüyoruz.

¹³ İsa yine çıkıp göl kıyısına gitti. Bütün halk yanına geldi, O da onlara öğretmeye başladı. ¹⁴ Yoldan geçerken, vergi toplama yerinde oturan Alfay oğlu Levi'yi gördü. Ona, “Ardımdan gel” dedi. Levi de kalkıp İsa'nın ardından gitti.

¹⁵ Sonra İsa, Levi'nin evinde yemek yerken, birçok vergi görevlisiyle günahkâr O'nunla ve öğrencileriyle birlikte sofraya oturmuştu. O'nu izleyen böyle birçok kişi vardı. ¹⁶ Ferisiler'den bazı din bilginleri, O'nu günahkârlar ve vergi görevlileriyle birlikte yemekte görünce öğrencilerine, “Niçin vergi görevlileri ve günahkârlarla birlikte yemek yiyor?” diye sordular.

¹⁷ Bunu duyan İsa onlara, “Sağlamların değil, hastaların hekime ihtiyacı var” dedi. “Ben doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya geldim.”

¹⁸ Yahya'nın öğrencileriyle Ferisiler oruç tutarken, bazı kişiler İsa'ya gelip, “Yahya'nın ve Ferisiler'in öğrencileri oruç tutuyor da senin öğrencilerin neden tutmuyor?” diye sordular.

¹⁹ İsa şöyle karşılık verdi: “Güvey aralarında olduğu sürece davetliler oruç tutar mı? Güvey aralarında oldukça oruç tutmazlar! ²⁰ Ama güveyin aralarından alınacağı günler gelecek, onlar işte o zaman, o gün oruç tutacaklar. ²¹ Hiç kimse eski giysiyi yeni kumaş parçasıyla yamamaz. Yoksa yeni yama çeker, eski giysiden kopar, yırtık daha beter olur. ²² Hiç kimse yeni şarabı eski tulumlara doldurmaz. Yoksa şarap tulumları patlatır, şarap da tulumlar da mahvolur. Yeni şarap yeni tulumlara doldurulur.”

²³ Bir Şabat Günü İsa ekinler arasından geçiyordu. Öğrencileri yolda giderken başakları koparmaya başladılar. ²⁴ Ferisiler İsa'ya, “Bak, Şabat Günü yasak olanı neden yapıyorlar?” dediler.

²⁵ İsa onlara, “Davut'la yanındakiler aç ve muhtaç kalınca Davut'un ne yaptığını hiç okumadınız mı?” diye sordu. ²⁶ “Başkâhin Aviyatar'ın zamanında Davut, Tanrı'nın evine girdi, kâhinlerden başkasının yemesi yasak olan adak ekmeklerini yedi ve yanındakilere de verdi.” ²⁷ Sonra onlara, “İnsan Şabat Günü için değil, Şabat Günü insan için yaratıldı” dedi. ²⁸ “Bu nedenle İnsanoğlu Şabat Günü'nün de Rabbi'dir.”

¹ İsa yine havraya girdi. Orada eli sakat bir adam vardı. ² Bazıları İsa'yı suçlamak amacıyla, Şabat Günü hastayı iyileştirecek mi diye O'nu gözlüyorlardı. ³ İsa, eli sakat adama, “Kalk, öne çık!” dedi. ⁴ Sonra havradakilere, “Kutsal Yasa'ya göre Şabat Günü iyilik yapmak mı doğru, kötülük yapmak mı? Can kurtarmak mı doğru, can almak mı?” diye sordu. Onlardan ses çıkmadı.

⁵ İsa, çevresindekilere öfkeyle baktı. Yüreklerinin duygusuzluğu O'nu kederlendirmişti. Adama, “Elini uzat!” dedi. Adam elini uzattı, eli yine sapasağlam oluverdi.

⁶ Bunun üzerine Ferisiler dışarı çıktılar, İsa'yı yok etmek için Hirodes yanlılarıyla hemen görüşmeye başladılar.

¹ “O zaman” diyor RAB, “Bütün İsrail boylarının Tanrısı olacağım, onlar da benim halkım olacaklar.”

² RAB diyor ki,

“Kılıçtan kaçıp kurtulan halk çölde lütuf buldu.

Ben İsrail'i rahata kavuşturmaya gelirken,

³ Ona uzaktan görünüp şöyle dedim:

Seni sonsuz bir sevgiyle sevdim,

Bu nedenle sevecenlikle seni kendime çektim.

⁴ Seni yeniden bina edeceğim,

Yeniden bina edileceksin, ey erden kız İsrail!

Yine teflerini alacak,

Sevinçle coşup oynayanlara katılacaksın.

⁵ Samiriye dağlarında yine bağ dikeceksin;

Bağ dikenler üzümünü yiyecekler.

⁶ Efrayim'in dağlık bölgesindeki bekçilerin,

‘Haydi, Siyon'a, Tanrımız RAB'be çıkalım’

Diye bağıracakları bir gün var.”

⁷ RAB diyor ki,

“Yakup için sevinçle haykırın!

Ulusların başı olan için bağırın!

Övgülerinizi duyurun!

‘Ya RAB, halkını, İsrail'den sağ kalanları kurtar’ deyin.

⁸ İşte, onları kuzey ülkesinden

Geri getirmek üzereyim;

Onları dünyanın dört bucağından toplayacağım.

Aralarında kör, topal,

Gebe kadın da, doğuran kadın da olacak.

Büyük bir topluluk olarak buraya dönecekler.

⁹ Ağlaya ağlaya gelecekler,

Benden yardım dileyenleri geri getireceğim.

Akarsular boyunca tökezlemeyecekleri

Düz bir yolda yürüteceğim onları.

Çünkü ben İsrail'in babasıyım,

Efrayim de ilk oğlumdur.

¹⁰ “RAB'bin sözünü dinleyin, ey uluslar!

Uzaktaki kıyılara duyurun:

‘İsrail'i dağıtan onu toplayacak,

Sürüsünü kollayan çoban gibi kollayacak onu’ deyin.

¹¹ Çünkü RAB Yakup'u kurtaracak,

Onu kendisinden güçlü olanın elinden özgür kılacak.

¹² Siyon'un yüksek tepelerine gelip

Sevinçle haykıracaklar.

RAB'bin verdiği iyilikler karşısında

–Tahıl, yeni şarap, zeytinyağı,

Davar ve sığır yavruları karşısında–

Yüzleri sevinçle parlayacak.

Sulanmış bahçe gibi olacak,

Bir daha solmayacaklar.

¹³ O zaman erden kızlar, genç yaşlı erkekler

Hep birlikte oynayıp sevinecek.

Yaslarını coşkuya çevirecek,

Üzüntülerini avutup onları sevindireceğim.

¹⁴ Kâhinleri bol yiyecekle doyuracağım,

Halkım iyiliklerimle doyacak” diyor RAB.

¹⁵ RAB diyor ki,

“Rama'da bir ses duyuldu,

Ağlayış ve acı feryat sesleri!

Çocukları için ağlayan Rahel avutulmak istemiyor.

Çünkü onlar yok artık!”

¹⁶ RAB diyor ki,

“Sesini ağlamaktan,

Gözlerini yaş dökmekten alıkoy.

Çünkü verdiğin emek ödüllendirilecek” diyor RAB.

“Halkım düşman ülkesinden geri dönecek.

¹⁷ Geleceğin için umut var” diyor RAB.

“Çocukların yurtlarına dönecekler.

¹⁸ “Efrayim'in inlemelerini kuşkusuz duydum:

‘Beni eğitilmemiş dana gibi yola getirdin

Ve yola geldim.

Beni geri getir, döneyim.

Çünkü RAB Tanrım sensin.

¹⁹ Yanlış yola saptıktan sonra pişman oldum.

Aklım başıma gelince bağrımı dövdüm.

Gençliğimdeki ayıplarımdan utandım,

Rezil oldum.’

²⁰ “Efrayim değerli oğlum değil mi?

Hoşnut olduğum çocuk değil mi?

Kendisi için ne dersem diyeyim,

Onu hiç unutmuyorum.

Bu yüzden yüreğim sızlıyor,

Çok acıyorum ona” diyor RAB.

²¹ “Kendin için yol işaretleri koy,

Direkler dik.

Yolunu, gittiğin yolu iyi düşün.

Geri dön, ey erden kız İsrail, kentlerine dön!

²² Ne zamana dek bocalayıp duracaksın, ey dönek kız?

RAB dünyada yeni bir şey yarattı:

Kadın erkeği koruyacak.”

²³ İsrail'in Tanrısı, Her Şeye Egemen RAB şöyle diyor: “Yahuda ve kentlerindeki halkı eski gönençlerine kavuşturduğum zaman yine şu sözleri söyleyecekler:

‘RAB sizi kutsasın,

Ey doğruluk yurdu, ey kutsal dağ!’

²⁶ Bunun üzerine uyanıp baktım. Uykum bana tatlı geldi.

²⁷ “İsrail ve Yahuda'da insan ve hayvan tohumu ekeceğim günler yaklaşıyor” diyor RAB, ²⁸ “Kökünden söküp yok etmek, yerle bir edip yıkmak, yıkıma uğratmak için onları nasıl gözledimse, kurup dikmek için de gözleyeceğim” diyor RAB. ²⁹ “O günler insanlar artık,

‘Babalar koruk yedi,

Çocukların dişleri kamaştı’

³¹ “İsrail halkıyla ve Yahuda halkıyla

Yeni bir antlaşma yapacağım günler geliyor” diyor RAB,

³² “Atalarını Mısır'dan çıkarmak için

Ellerinden tuttuğum gün

Onlarla yaptığım antlaşmaya benzemeyecek.

Onların kocası^[e] olmama karşın,

Bozdular o antlaşmamı” diyor RAB.

³³ “Ama o günlerden sonra İsrail halkıyla

Yapacağım antlaşma şudur” diyor RAB,

“Yasamı içlerine yerleştirecek,

Yüreklerine yazacağım.

Ben onların Tanrısı olacağım,

Onlar da benim halkım olacak.

³⁴ Bundan böyle kimse komşusunu ya da kardeşini,

‘RAB'bi tanıyın’ diye eğitmeyecek.

Çünkü küçük büyük hepsi

Tanıyacak beni” diyor RAB.

“Çünkü suçlarını bağışlayacağım,

Günahlarını artık anmayacağım.”

³⁵ Gündüz ışık olsun diye güneşi sağlayan,

Gece ışık olsun diye ayı, yıldızları düzene koyan,

Dalgaları kükresin diye denizi kabartan RAB

–O'nun adı Her Şeye Egemen RAB'dir– diyor ki,

³⁶ “Eğer kurulan bu düzen önümden kalkarsa,

İsrail soyu sonsuza dek

Önümde ulus olmaktan çıkar” diyor RAB.

³⁷ RAB şöyle diyor:

“Gökler ölçülebilse,

Dünyanın temelleri incelenip anlaşılabilse,

İsrail soyunu bütün yaptıkları yüzünden

Reddederim” diyor RAB.

³⁸ “Yeruşalim Kenti'nin Hananel Kulesi'nden Köşe Kapısı'na dek benim için yeniden kurulacağı günler geliyor” diyor RAB, ³⁹ “Ölçü ipi oradan Garev Tepesi'ne doğru uzayıp Goa'ya dönecek. ⁴⁰ Ölülerle küllerin atıldığı bütün vadi, Kidron Vadisi'ne dek uzanan tarlalar, doğuda At Kapısı'nın köşesine dek RAB için kutsal olacak. Kent bir daha kökünden sökülmeyecek, sonsuza dek yıkılmayacak.”